Ułatwienia dostępu

Kinezyterapia

Leczenie ruchem - kinezyterapia

Kinezyterapia to dziedzina fizjoterapii obejmująca całość zagadnień związanych z leczeniem ruchem. Najważniejszą jej częścią są ćwiczenia lecznicze – gimnastyka lecznicza. Głównym wskazaniem do zastosowania ruchu jako środka leczniczego jest stwierdzenie upośledzenia sprawności fizycznej pacjenta. Do zadań kinezyterapii należy wówczas przywrócenie pełnej sprawności fizycznej, jeśli jest to tylko możliwe w danym schorzeniu, lub maksymalnej sprawności fizycznej w przypadku chorób o charakterze przewlekłym lub wywołujących nieodwracalne zmiany. W czasie wykonywanych ćwiczeń są rozwijane i kształtowane narządy w ciele człowieka – przede wszystkim narząd ruchu. 

Ćwiczenia bierne – wykonywane przez rehabilitanta bez współudziału pacjenta. Mają na celu nie dopuścić do powstania  zrostów w stawach, przykurczów torebki stawowej, mięśni, ścięgien, ułatwienie krążenia krwi i chłonki, zapobiegać odleżynom. Wskazane są przy porażeniach i niedowładach mięśni, stanach po długim unieruchomieniu kończyny, chorobach układu krążeniowego. Przeciwwskazane są w ostrych stanach zapalnych stawu i tkanek okołostawowych, żył, podwyższonej temperatury ciała.  

Ćwiczenia wspomagane – prowadzone – kinezyterapeuta prowadzi ruch odciążając ćwiczoną kończynę, chory natomiast współdziała w wykonaniu ruchu w miarę swoich możliwości. Ma to na celu wzmocnienie mięśni, odtwarzanie i utrwalanie wzorców ruchowych w przypadku niedowładów. Wskazane są przy osłabieniu siły mięśni. 

Kinezyterapia - leczenie ruchem. Terapia manualna.

Ćwiczenia samowspomagane – ćwiczenia w których chory wykonując ruch jedną kończyną wspomaga wykonanie ruchu w stawach drugiej kończyny, zwiększając jednocześnie jego zakres. Celem jest tu zwiększenie zakresu ruchu w stawach oraz uzyskanie rozluźnienia zbytnio napiętych mięśni. Wskazane przy ograniczeniach ruchów w stawach oraz jako przygotowanie do ćwiczeń czynnych wolnych. 

Ćwiczenia izometryczne – polegają na czynnym napinaniu mięśni bez zmiany ich długości. Nie powoduje to ruchu w stawie ponieważ nie zmienia się odległość przyczepów mięśni od kości. Celem tych ćwiczeń jest zapobieganie zanikom mięśniowym, uzyskanie przyrostu masy i siły mięśniowej, utrzymanie aktywności mięśni w unieruchomionym odcinku ciała. Wskazane we wszelkiego rodzaju unieruchomieniach, prostych zanikach mięśniowych oraz przypadkach, w których ruch w stawie jest przeciwwskazany. 

Ćwiczenia czynne w odciążeniu – samodzielne wykonywanie ruchów w stawach przy odciążeniu ćwiczonego odcinka ciała. Cel – przeciwdziałanie zanikom mięśniowym, zapobieganie przykurczom, zwiększenie zakresów w sta-wach. Wskazane przy zanikach i znacznych osłabieniach siły mięśniowej, oraz słabym zroście kostnym. Wykonywane są zazwyczaj w UGUL”U (Uniwersalnym Gabinecie Usprawniania Leczniczego ) – urządzeniu składającym się z trzech ścian bocznych i ściany sufitowej wykonanych z siatki stalowej. Do siatki za pomocą haków przytwierdza się linki z podwieszkami, a na nich z kolei podwiesza się ćwiczoną kończynę. 

Ćwiczenia czynne w odciążeniu z oporem – ćwiczenia pozwalające na wykonanie ruchu słabym mięśniom wraz z zastosowaniem małego oporu. Celem jest uzyskanie przyrostu siły słabych mięśni. Wskazane są przy nieznacznym osłabieniu siły mięśniowej. 

Kinezyterapia - leczenie ruchem. UGUL.

Ćwiczenia czynne wolne – wykonywane przez pacjenta pod kierunkiem lub przy pomocy rehabilitanta. Polegają na samodzielnym wykonywaniu ruchu w stawach z pokonaniem ciężaru ćwiczonego odcinka ciała. Mają za zadanie zwiększenie siły i wytrzymałości mięśni, zwiększenie zakresu ruchów w stawach, poprawę ordynacji ruchowej. Wykonywane przy osłabieniu mięśni oraz ograniczeniach ruchów w stawach. 

Ćwiczenia czynne wolne z oporem – polegają na pokonywaniu siły zewnętrznej (ciężaru) przeciwdziałającej wykonywanemu ruchowi. Ich celem jest  przyrost siły i masy mięśniowej. Wskazane są przy osłabionej sile mięśni.  

Kinezyterapia - leczenie ruchem. Ćwiczenia

Gimnastyka grupowa – uczestniczą w niej pacjenci o podobnych zaburzeniach i problemach narządu ruchu. Jej celem jest poprawienie ogólnej sprawności fizycznej, zwiększenie siły mięśni i zakresu ruchu w stawach, osiągnięcie ogólnego rozluźnienia, a co za tym idzie przywrócenie lub poprawę czynności narządów ruchu. Taka gimnastyka może skutecznie zapobiegać osteoporozie. Ćwiczenia prowadzone w większości w pozycjach niskich np. leżenie na plecach, boku, klęk podparty, działają na cały organizm zwiększając wydolność i sprawność układu oddechowego i krążenia. 

Kinezyterapia - leczenie ruchem. Ćwiczenia grupowe, gimnastyka zbiorowa.

Ćwiczenia samowspomagane – ćwiczenia w których chory wykonując ruch jedną kończyną wspomaga wykonanie ruchu w stawach drugiej kończyny, zwiększając jednocześnie jego zakres. Celem jest tu zwiększenie zakresu ruchu w stawach oraz uzyskanie rozluźnienia zbytnio napiętych mięśni. Wskazane przy ograniczeniach ruchów w stawach oraz jako przygotowanie do ćwiczeń czynnych wolnych. 

Ćwiczenia izometryczne – polegają na czynnym napinaniu mięśni bez zmiany ich długości. Nie powoduje to ruchu w stawie ponieważ nie zmienia się odległość przyczepów mięśni od kości. Celem tych ćwiczeń jest zapobieganie zanikom mięśniowym, uzyskanie przyrostu masy i siły mięśniowej, utrzymanie aktywności mięśni w unieruchomionym odcinku ciała. Wskazane we wszelkiego rodzaju unieruchomieniach, prostych zanikach mięśniowych oraz przypadkach, w których ruch w stawie jest przeciwwskazany. 

Metody kinezyterapeutyczne

specjalistyczne sposoby diagnostyki i terapii, oparte na najnowszej wiedzy z zakresu anatomii i fizjologii. Stosowane są w celu usuwania określonych dysfunkcji:

McKenzie'go (Extension–Flexion Therapy)

Metoda ta służy do diagnozowania i leczenia zespołów bólowych kręgosłupa. Usprawniani są pacjenci z zespołem bólowym kręgosłupa w przebiegu dyskopatii i choroby zwyrodnieniowej w okresie ostrym i przewlekłym. Twórcą metody jest fizjoterapeuta Robin McKenzie pochodzący z Nowej Zelandii, który rozpoczął swoją działalność na początku lat 50. XXw., zajmując się wyłącznie leczeniem schorzeń kręgosłupa. Wykonywane przez pacjenta zaleconych ruchów w różnych pozycjach, z jednoczesnym relacjonowaniem fizjoterapeucie zmian natężenia i lokalizacji bólu pozwala na dobranie tylko jednego ćwiczenia, w jednym ściśle określonym kierunku. Jeżeli schorzenie ma charakter mechaniczny, istnieje potencjalnie tylko jeden kierunek ruchu generujący poprawę. Pozostałe kierunki są mechanicznie obojętne, a czasami mogą być wręcz szkodliwe. W metodzie tej duży nacisk kładzie się także na profilaktykę i edukację pacjenta, mającą na celu zmniejszenia ryzyka nawrotu choroby. Metoda McKenzie jest metodą uznaną i szeroko stosowaną w wielu krajach na całym świecie.

Wskazania

  • dyskopatia i zwyrodnienie kręgosłupa

PNF (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation)

Inaczej torowanie nerwowo-mięśniowe. Podstawowym celem terapii jest praca nad funkcją, której chory potrzebuje. Siła mięśni, zakres ruchu, co jest ważne w tradycyjnym postępowaniu terapeutycznym, jest tylko środkiem do uzyskania celu, jakim jest funkcja. Koncepcja ta zaleca postrzeganie chorego w sposób całościowy, wykorzystując do terapii silne i zdrowe regiony ciała.Wykorzystanie w terapii najsprawniejszych rejonów ciała prowadzi do uzyskania aktywności ruchowej w obszarach słabszych, bądź uszkodzonych. Istotą metody PNF jest maksymalne pobudzenie receptorów znajdujących się w ciele oraz różnych sfer kory mózgowej, w celu ułatwienia (torowania) ruchu w obszarze uszkodzonym. Ruchy stosowane w tej metodzie są zgodne z naturalną pracą mięśni i stawów. Każdy ruch odbywa się w trzech płaszczyznach, co wymusza zaangażowanie do pracy maksymalnej ilości włókien mięśniowych. Wielokrotnie powtarzany ruch może spowodować utworzenie nowego wzorca ruchowego, czyli przywrócić przewodnictwo nerwowe w uszkodzonym obszarze. Terapia metodą PNF postrzega pacjenta całościowo. Jest to metoda bezbolesna, wysoce edukująca pacjenta i skuteczna.

Wskazania:

  • pacjenci pooperacyjni, u których występują zaburzenia funkcji mięśni w postaci deficytu masy oraz siły mięśniowej
  • złamania tkanki kostnej
  • uszkodzenia tkanek miękkich aparatu ruchu: mięśni, ścięgien, więzadeł, torebek stawowych
  • zaburzenia tzw. propriocepcji jako następstwo doznanego urazu tkanek miękkich
  • zaburzenia prawidłowej postawy – reedukacja posturalna
  • bóle kręgosłupa segmentu szyjnego, piersiowego oraz lędźwiowo-krzyżowego
  • wszelkie choroby powodujące zaburzenia w utrzymywaniu równowagi
  • wszelkie choroby powodujące upośledzenie stereotypu chodu

Kinesiology Taping /Kinesiotaping/

Metoda ta pod nazwą kinesiotaping rozwinęła się w latach 70-tych ubiegłego wieku dzięki doktorowi Kenzo Kase, japońskiemu chiropraktykowi, który założenia metody oparł o zasady kinesiologii. Kinesiology Taping – polega na aplikacji na ciele, w ściśle określony sposób, specjalistycznego elastycznego plastra. Nalepiony plaster jest źródłem bodźców wyłącznie mechanicznych (nie jest nasączony żadnym lekiem) i w zależności od rodzaju plastra, sposobu i miejsca aplikacji, ma różnorakie oddziaływanie. Kinesiology Taping ma przede wszystkim oddziaływanie sensoryczne. Aplikacje kinesiology tapingu pozwalają na zachowanie pełnego zakresu ruchu, świadomą normalizację napięcia mięśniowego, aktywowanie mięśni uszkodzonych, zmniejszają ból i nienaturalne odczucia skóry, likwidują zastoje i obrzęki limfatyczne oraz korygują niewłaściwe pozycje powierzchni stawowych, korygują ułożenia powięzi i skóry oraz poprawiają mikrokrążenie. Wykorzystanie kinesiotapingu w fizjoterapii wydajnie wspiera procesy lecznicze i wydolnościowe organizmu, a także daje możliwość indywidualnego dopasowania dla potrzeb pacjenta.

Wskazania:

  • bóle kręgosłupa
  • bóle kolan (np. dolegliwości ze strony stawu rzepkowo-udowego)
  • dolegliwości bólowe barku, zapalenia pochewek ścięgnistych (np. w okolicy nadgarstka)
  • bolesność okolic przyczepów (np. łokieć tenisisty, ostroga piętowa)
  • stan po skręceniach i zwichnięcia stawów, paluch koślawy (Hallux valgus)
  • dolegliwości ze strony ścięgna Achillesa
  • obrzęki, niestabilność stawów, uszkodzenia mięśni, więzadeł
  • poprawa propriocepcji (lepsza stabilizacja i koordynacja)
  • usprawnienie procesów gojenia po urazach i operacjach (np. po rekonstrukcji więzadeł krzyżowych, lub szyciu ścięgna Achillesa)
  • podniesienie sprawności i wydolności a także zmniejszenie ryzyka kontuzji, podczas uprawiania sportu

Terapia manualna

Zajmuje się ręcznym badaniem i leczeniem zaburzeń czynności różnych struktur układu ruchu (stawów, więzadeł, mięśni), a w szczególności kręgosłupa. W odróżnieniu od uprawianego przez laików „kręgarstwa” cechuje się medycznym wykształceniem terapeuty, umożliwiającym postawienie dokładnej diagnozy, oraz wskazań i przeciwwskazań do leczenia manualnego. W Skandynawii w latach 50. XX w. fizjoterapeuta Freddy Kaltenborn rozpoczął pracę nad swoją koncepcją terapii manualnej. We współpracy z Olafem Evjenthem stworzyli system Ortopedycznej Terapii Manualnej (OMT), który obecnie stanowi jeden z najbardziej rozpowszechnionych na świecie fizjoterapeutycznych systemów leczniczych. Metoda Kaltenborna i Evjentha znajduje zastosowanie w leczeniu dysfunkcji o charakterze somatycznym- hipomobilność (ograniczenie ruchomości, zesztywnienie) stawów- hipermobilność (nadruchomość, niestabilność) stawów – dolegliwości bólowe – dysfunkcje mięśni, tkanek okołostawowych, oraz nerwów obwodowych.

Metoda ta wykorzystuje wiele technik fizjoterapeutycznych:

  • masaż (klasyczny, funkcyjny, poprzeczny)
  • czynna relaksacja mięśni
  • mobilizacje i manipulacje w obrębie stawów
  • mobilizacje tkanki nerwowej
  • ćwiczenia wzmacniające, koordynacyjne, stabilizujące,
  • ćwiczenia o charakterze profilaktycznym, autogennym,
  • nauka ergonomii dnia codziennego.

Zabiegi przyczyniają się do skrócenia czasu leczenia, z jednoczesnym zwiększeniem sprawności ruchowej i zdolności do podjęcia pracy zawodowej, przy równoczesnym ograniczeniu leczenia farmakologicznego.

Wskazaniami są wszelkie dolegliwości narządu ruchu :

  • bóle i zawroty głowy, ból karku
  • bóle kręgosłupa i stawów kończyn
  • bóle ”korzonkowe”
  • rwa kulszowa
  • schorzenia obręczy barkowej i biodrowej
  • zaburzenia postawy ciała
  • dolegliwości związane z dyskopatiami
  • dolegliwości typu migrenowego
Kinezyterapia - leczenie ruchem. Ćwiczenia.
Rehabilitacja indywidualna. Fizjoterapeuta ćwiczy z pacjentką - trzyma ręce na jej ramieniu.
Kinezyterapia - leczenie ruchem. Ćwiczenia grupowe, gimnastyka zbiorowa.